SNEEK/EMMEN - Vandaag ging het in de rechtbank Zwolle over het afvoeren en voorhanden hebben van radioactieve stoffen. Het Openbaar Ministerie (OM) verwijt de vier verdachten, die handelen en bemiddelen in oud ijzer, dat zij zonder verleende autorisatie van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) radioactieve stoffen in bezit hadden en vervoerden. Het OM verwijt een 51-jarige man uit Steenwijk daarnaast ook het niet voldoen aan een bevel en het vernietigen van bewijsmateriaal. Het OM eist tegen drie verdachten, twee mannen van 33 en 60 jaar uit Sneek en een 51-jarige man uit Steenwijk, taakstraffen van 120 uur. Tegen een vierde verdachte, een 47-jarige man uit Emmen, eist het OM een taakstraf van 180 uur.

Radioactieve ballastblokken

De twee mannen uit Sneek hebben begin 2018 betonnen, magnetische ballastblokken uit een gesloopte boot gehaald. Deze blokken zijn vervolgens aangeboden en verkocht aan de 47-jarige verdachte uit Emmen. De ballastblokken zijn vervolgens bij verschillende bedrijven aangeboden; in Hoogezand, Kootstertille en weer terug, in Wolvega, Sneek en in Workum. Bij grotere ijzerbedrijven, rijden leveranciers door een detectiepoort. Als de lading radioactief materiaal bevat, dan gaat automatisch het alarm af. Dit is met de partij blokken bij verschillende bedrijven gebeurd en is in enkele gevallen melding gedaan bij de ANVS. Uiteindelijk is een klein deel van de partij aangeboden in Sneek. De ANVS heeft de politie ingeschakeld toen de rest van de partij zoek leek te zijn. Daarna is er op verschillende plekken in Noord-Nederland gezocht.

Bewust niet gemeld

Op 18 juni 2018 zijn de ballasblokken aangetroffen in een container van de verdachte uit Steenwijk die stond op een opslagterrein in Workum. Het RIVM bevestigde, na onderzoek, dat dit materiaal gemeld had moeten worden bij de ANVS. Uit onderzoek bleek dat de verdachten op de hoogte waren dat het materiaal radioactieve stoffen bevatten. De verdachte uit Steenwijk heeft daarnaast bewijsmateriaal vernietigd om vermoedelijk het onderzoek te bemoeilijken.

Geen gevaar voor de omgeving

Voor het afvoeren en voorhanden hebben van radioactieve stoffen gelden specifieke regels (artikel 33, Kernenergiewet). Aangifte bij de bij de ANVS is verplicht. Dit om de blootstelling aan straling voor mens en dieren zo klein mogelijk te maken. Deze regels zijn er om het gevaar zo veel mogelijk te beperken en om toezicht op deze stoffen mogelijk te maken. Het OM heeft in deze zaak een deskundigenonderzoek laten uitvoeren. In dit onderzoek is onderzocht of de stoffen vergunnings- of registratie plichtig waren en of er op enig moment een gevaar was voor mens en dier. Volgens dit onderzoek heeft de omgeving geen gevaar gelopen.

Strafeis

De officier van justitie: “De verdachten hebben in deze zaak toezicht aan alle kanten ondermijnd. Ze hebben niet netjes de ANVS ingeschakeld toen bleek dat de ballastblokken radioactieve stoffen bevatten, maar zijn doorgegaan met het zoeken naar een goedkope oplossing. Dat ze daarmee wellicht mensen in gevaar brachten deed er kennelijk niet toe. De blokken waren immers op dat moment nog niet onderzocht. Dat achteraf de straling mee valt is meer geluk dan wijsheid. Ook hebben ze daarmee anderen met een probleem opgezadeld. Degene die wel netjes gemeld hadden, moesten kosten maken om het op te lossen.”

In eerste instantie heeft het OM de vier verdachten uitgenodigd voor een buitengerechtelijke afdoening. Deze buitengerechtelijke afdoening hebben verdachten niet geaccepteerd waarna een dagvaarding volgde en het viertal voor moest komen. Het OM eist tegen de 47-jarige man uit Emmen een taakstraf van 180 uur en tegen alle andere verdachten ieder een taakstraf van 120 uur.

De rechtbank doet over 14 dagen uitspraak in deze zaak.